در چشم‌انداز پیچیده‌ی سلامت زنان، مجموعه‌ای از چالش‌های پنهان وجود دارد که بررسی آن‌ها ضروری به‌نظر می‌رسد، چراکه سلامت زنان در دنیای امروز اهمیت خود را بازیافته است. در میان این پیچیدگی‌ها، اصطلاحی وجود دارد که احتمالا اسم زخم دهانه رحم را زیاد شنیده‌اید ولی در مورد آن اطلاع کافی ندارید. باید بدانید این بیماری، طبق تحقیقات تقریبا نیمی از زنان بزرگسال را در مقطعی از زندگی درگیر می‌کند. اما زخم دهانه رحم چیست، علائم زخم دهانه رحم شامل چه مواردی میشود و چطور می‌توان آن را درمان کرد؟
زخم دهانه رحم چیست؟
شما نمی‌توانید زخم دهانه رحم را بدون این‌که بدانید دهانه رحم کجا قرار گرفته است، مورد بررسی قرار دهید. دهانه‌ی رحم مجرایی بین رحم و واژن است که در پایین‌ترین قسمت رحم قرار گرفته است. این قسمت از بدن، در دوران قاعدگی و دوارن بارداری وظایف مشخصی را بر عهده دارد. هر ماه، در زمان قاعدگی، خون قاعدگی شما از طریق همین مجرا خارج شده و به واژن وارد میشود. در دوران بارداری نیز منبسط‌شدن دهانه رحم، باعث حرکت نوزاد به سمت کانال تولد میشود.
حالا تصور کنید التهاب یا عفونتی این ناحیه را درگیر کند. در این حالت زخم دهانه رحم یا سرویسیت اتفاق می‌افتد. در واقع این بیماری بر اثر عفونت یا التهابی ایجاد میشود که سلول‌های این ناحیه را درگیر می‌کند و همین امر منجر به ایجاد بافت قرمز و متورم یا دارای مخاط چرکی خواهد شد. همین التهاب باعث میشود، هرگونه لمس کوچکی با این ناحیه که اتفاقا به سبب ماهیتش نقش مهمی را برعهده دارد، سبب خونریزی شود.
علائم زخم دهانه رحم در زنان
متاسفانه زخم دهانه رحم بیماری نسبتا خاموشی است که عمدتا با علائم خاصی همراه نیست و فرد مبتلا از طریق معاینات لگنی یا آزمایشاتی که توسط پزشک انجام میشود، متوجه ابتلا به این بیماری خواهد شد. البته ما عمدا از قید «عمدتا» استفاده کردیم چراکه ممکن است این بیماری با علائمی همراه باشد که شناخت آن‌ها به تشخیص زودتر و درمان کمک کند. اما این علائم چه هستند؟
- آیا ترشحات غیر معمول خاکستری یا زرد رنگی دارید که بوی نامطبوعی دارد؟
- آیا ترشحاتی زرد و سبز رنگ و غلیظ دارید که بیشتر شبیه چرک هستند؟
- در دفع ادرار مشکل دارید یا دچار تکرر ادرار به همراه درد هستید؟
- دچار خارش واژن هستید یا احساس می‌کنید واژنتان تحریک شده است؟
- در هنگام رابطه جنسی درد دارید؟
- خونریزی غیر طبیعی از واژن دارید؟ یعنی در دوره‌های پریود یا رابطه‌ی جنسی دچار خونریزی غیر طبیعی خواهید شد؟
- احساس فشار یا درد در لگن یا رحم دارید؟
- انجام معاینات لگنی برای شما دردناک است؟
- تب بدون دلیل دارید؟
همه‌ی این نشانه‌ها می‌توانند علائم زخم دهانه رحم باشند و از طرفی ممکن است، نشانه‌ی بیماری‌های دیگری هم باشند. به‌طور مثال بوی بد واژن یا خونریزی غیر طبیعی، هر کدام ممکن است نشانه‌های بیماری‌های دیگری نیز محسوب شوند. به همین منظور لازم است تفاوت بین انواع این بیماری‌ها را تشخیص دهید. مثلا برای شناخت انواع علت بوی بد واژن می‌توانید مقاله‌ی ما در این مورد را مطالعه بفرمایید یا برای شناخت درمان خونریزی غیر طبیعی زنان هم اطلاعات لازم را با خواندن مقاله‌ی ما در این مورد کسب کنید. بااین‌حال اگر پاسختان به هر کدام از سوال‌های بالا مثبت است شما باید به دکتر متخصص زنان مراجعه کنید چراکه این مشکلات طبیعی نیستند.
البته از آن‌جایی که نشانه های زخم دهانه رحم ممکن است به این آشکاری نباشند لذا بهتر است همیشه معاینات دوره‌ای را در برنامه‌ی خود بگنجانید. زخم دهانه رحم می‌تواند در سطوحی متفاوت گسترده شود. این بیماری ممکن است همه‌ی رحم، لوله‌های رحمی یا حتی تخمدان‌ها را درگیر کرده و در نهایت منجر به بیماری‌های التهابی لگن شود. با توجه به اهمیت آن و خاموش‌بودن این بیماری، شما باید پیگیری از پزشکتان را جدی بگیرید.
زخم دهانه رحم چگونه درمان می شود؟
حالا که با علائم زخم دهانه رحم آشنا شده‌اید، نوبت به درمان می‌رسد. زخم دهانه رحم چگونه درمان میشود و شما چه مراحلی را برای درمان این بیماری باید طی کنید؟ وقتی صحبت از درمان زخم دهانه رحم میشود باید ابتدا تشخیص داده شود که این بیماری چگونه ایجاد شده است. به‌علاوه برای درمان، پزشک مواردی همچون سن، سابقه‌ی پزشکی، میزان شدت بیماری و البته ترجیح بیمار را در انتخاب نوع درمان در اولویت قرار می‌دهد.
عمدتا مهم‌ترین و کارآمدترین درمان زخم دهانه رحم استفاده از آنتی بیوتیک است. مثلا برای زنان زیر 25 سال یا افرادی که رفتارهای جنسی پرخطر دارند که به معنی داشتن شرکای جنسی متعدد است، چه عفونت باکتریایی در آزمایش تشخیص داده شود و چه تشخیص داده نشود، عمدتا آنتی‌بیوتیک بهترین انتخاب برای درمان است. مثلا قرص‌هایی مانند مترونیدازول، داکسی سایکلین، جنتامایسین و آزیترومایسین جزء داروهایی هستند که توسط پزشک تجویز می‌شوند.
درمان دارویی تنها روش درمان زخم دهانه رحم نیست و ممکن است پزشک برحسب شرایط شما پماد تجویز کند. پمادهای مختلفی برای درمان زخم دهانه رحم وجود دارند که می‌توان به پماد دالاواگ، پماد اریترومایسین، پماد کلوتریمازول، ژل واژینال و ژل رویال اشاره کرد. به‌علاوه از آن‌جایی که یکی از علت‌های عمده‌ی مشکلات زنان مربوط به یائسگی میشود، پزشک در صورت تشخیص این علت برای زخم دهانه رحم، از درمان‌های هورمونی استفاده می‌کند. اگر می‌خواهید در مورد دوران یائسگی و عوارض آن بیشتر بدانید توصیه میکنیم مقاله‌ی ما در این مورد را مطالعه بفرمایید.
یکی دیگر از راه‌های درمان زخم دهانه رحم استفاده از لیزر است. این روش درمانی عمدتا توسط پزشک متخصص زنان انجام شده و در آن سلول‌های غیر طبیعی دهانه رحم ازبین‌رفته و سلول‌های جدید و سالم جایگزین می‌شوند. عمدتا این لیزر طی یک جلسه و به صورت سرپایی با بی‌حسی موضعی قابل انجام است. در نهایت پزشک متخصص زنان برحسب شرایط شما تصمیم می‌گیرد که درمان را چطور انجام دهد.
یکی از سوالات مهمی که برای بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری مطرح میشود مدت زمان بهبود آن است. اکثر بیماران پس از تشخیص این بیماری توسط پزشک از او می‌پرسند: «زخم دهانه رحم چقدر طول میکشه خوب بشه» برای پاسخ به این سوال باید گفت، از لحظه‌ی شروع درمان عمدتا با آنتی‌بیوتیک‌ها، در عرض دو هفته علائم بهبود می‌یابند.
زخم دهانه رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
فرض کنید شما یک یا چند علامتی را دارید که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم یا به دلیل داشتن ریسک فاکتورهایی نظیر تعدد شرکای جنسی تصمیم گرفته‌اید برای بررسی ابتلا یا عدم ابتلا به زخم دهانه رحم به پزشک مراجعه کنید.
پزشک، درمان را با پرسیدن سوالاتی مانند تعداد شرکای جنسی، استفاده یا عدم استفاده از کاندوم و نوع محصولاتی آغاز می‌کند که برای پیشگیری بارداری استفاده می‌کنید. سپس معاینه لگنی توسط پزشک انجام میشود. این معاینه دستی لگن، برای تشخیص وجود یا عدم وجود قرمزی یا التهاب در دهانه رحم، خونریزی روی واژن، ترشحات واژن و التهاب دیواره‌های واژن انجام میشود. برای این نوع معاینه شما روی میز معاینه دراز کشیده و پاهای خود را روی رکاب قرار می‌دهید.
در نهایت آزمایشاتی مانند پاپ اسمیر که برای جمع‌آوری سلول‌های رحم و دهانه‌ی آن انجام میشود نیز در تشخیص به پزشک کمک می‌کنند. به‌علاوه بررسی نمونه‌ی ترشحات واژن هم برای آزمایش باکتری‌های موجود در رحم توسط پزشک انجام میشود. مجموعه‌ی این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص کاملی را در مورد بیماری دهد.
زخم دهانه رحم چه عوارضی دارد؟
برای این‌که بهتر با خطرات زخم دهانه رحم آشنا شوید بهتر است بدانید اساسا دهانه رحم چه وظیفه‌ای دارد؟ دهانه رحم را می‌توان مانعی برای ورود باکتری یا عفونت به رحم در نظر گرفت. حالا تصور کنید همین مانع خود دچار عفونت شود؛ پس بدیهی است که در این صورت ممکن است عفونت به رحم هم سرایت کند.
به‌علاوه ممکن است زخم دهانه رحم به لوله‌های رحم یا حتی تخمدان‌ها هم سرایت کرده و در نهایت باعث ایجاد التهاب‌های لگنی شود. یکی از شایع‌ترین خطرات زخم دهانه رحم بروز مشکل در بارداری است. پس اگر بخواهیم عوارض زخم دهانه رحم را دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم این‌طور بگوییم که این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ناباروری
- بیماری التهابی لگن
- درد مزمن در لگن
- حاملگی خارج از رحم
- افزایش احتمال ابتلا به HIV از طریق شریک جنسی آلوده
علت زخم دهانه رحم از چیست؟
همیشه برای هر بیماری علتی وجود دارد که با شناخت آن علت یا علت‌ها می‌توانید از بروز آن جلوگیری کنید. درواقع برای پاسخ به سوال زخم دهانه رحم بر اثر چیست؟ باید بگوییم که علت‌های متفاوتی برای این بیماری وجود دارد که احتمالا برخی از آن‌ها را با توضیحاتی که تا اینجا داده‌ایم، حدس زده‌اید.
مهم‌ترین علت این بیماری شایع، که طبق تحقیقات بیش از نیمی از زنان در سنین بزرگسالی به آن مبتلا می‌شوند، داشتن روابط جنسی متعدد با پارتنرهای متعدد است. در واقع رفتار جنسی پرخطر یکی از مهم‌ترین علت‌های زخم دهانه رحم است، ولی این تنها دلیل نیست. دلایل دیگری نیز ممکن است منجر به بروز این بیماری شوند که در ادامه این علل را بررسی خواهیم کرد:
- بیماری‌ها و عفونت‌های مقاربتی
- واکنش‌های آلرژیک به محصولات جنسی
- افزایش بیشتر از حد معمول باکتری‌هایی که به طور طبیعی در واژن وجود دارند
- عدم تعادل هورمونی
- ابتلا به سرطان یا طی کردن مراحل درمان سرطان
سلام کلینیک و مشکلات زنان
در این مطلب سعی کردیم یکی از بیماری‌های نسبتا رایج در بین زنان را مورد بررسی قرار دهیم. زخم دهانه رحم یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند هم با علائم و هم بدون علائم فرد را درگیر کند. از طرفی علائم آن می‌تواند با سایر بیماری‌های زنان اشتراکات زیادی داشته باشد. پس شناخت دقیق نحوه تشخیص و درمان این بیماری می‌تواند آگاهی را در مورد آن افزایش دهد. توصیه‌ی کلی بر این است که در صورت بروز هرکدام از این علائم به پزشک خود مراجعه کنید تا او بتواند هرچه سریع‌تر روند درمانی را آغاز کند. به‌علاوه به یاد داشته باشید از آن‌جایی که این بیماری می‌تواند بدون علامت هم باشد، لذا معاینات دوره‌ای به تشخیص زودهنگام و درمان آن کمک زیادی می‌کند.
سوالات متداول
در ادامه به پاسخ سوالات پیرامون این مطلب خواهیم پرداخت:
آیا زخم دهانه رحم خطرناک است؟
اگر تشخیص داده نشده و به موقع درمان نشود، ممکن است به دلیل انتقال به رحم و ایجاد التهاب لگنی خطرناک باشد.
آیا زخم دهانه رحم باعث سرطان میشود؟
خیر. زخم دهانه رحم ارتباطی با سرطان رحم ندارد.
زخم دهانه رحم باعث ناباروری میشود؟
اجازه دهید برای پاسخ این سوال در مورد نقش دهانه رحم توضیح دهیم. دهانه رحم در واقع مکانی برای انتقال اسپرم به رحم است. حالا زخم دهانه رحم می‌تواند منجر به مسدود یا باریک‌شدن این راه انتقال شود!
آیا زخم دهانه رحم باعث سقط جنین میشود؟
بله به دلایلی که در بالا توضیح داده شد ممکن است یکی از عوارض زخم دهانه رحم افزایش احتمال سقط جنین باشد.
دیدگاهتان را بنویسید