حوزه روابط صمیمی همیشه پناهگاه لذت نیست، بلکه برای برخی میتواند میدان نبرد درد و ناراحتی باشد. یکی از علتهای درد و ناراحتی در حوزه روابط جنسی برای زنان، دیسپارونی است. اما سوال اصلی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که دیسپارونی یا دخول دردناک چیست ؟ دیسپارونی یا دخول دردناک، در هسته خود، فراتر از ناراحتی فیزیکی صرف است. این یک وضعیت ظریف است که به اشکال مختلف ظاهر میشود و بر زنان تأثیر میگذارد. دخول دردناک، اگرچه کمتر مورد بحث قرار گرفته است، بااینحال مواردی را در بر میگیرد که صمیمیت به جای لذت، به منبع ناراحتی تبدیل میشود.
در این مطلب میخواهیم علائم، انواع علتهای بروز این بیماری، دلایل و درمان آن را مرور کنیم. شناخت این عوامل و علائم، فقط روشنکنندهی شرایط پزشکی نیست. پیچیدگیهای دیسپارونی یا دخول دردناک باعث میشود شما بواسطهی آگاهی، همدلی بیشتری نسبت به افرادی که با این چالش روبهرو هستند را داشته باشید. بهعلاوه با کاوش در این موضوع میتوانید خودتان را به ابزارهایی برای ازبینبردن یا جلوگیری از دخول دردناک مجهز کنید.
علائم دیسپارونی
وجود درد حین رابطه جنسی بهصورت مداوم یا عودکننده قبل، حین یا بعد از رابطه جنسی از مهمترین علائم دیسپارونی است. این درد در ناحیه تناسلی احساس می شود. زنان که بیشتر مبتلایان را تشکیل میدهند، ممکن است درد بیرونی در ناحیه فرج، لابیاها، دهانه واژن یا حتی به صورت داخلی در دهانه رحم، رحم یا پایین شکم را حس کنند.
این یک بیماری شایع است که میتواند اثرات منفی عاطفی و روانی داشته باشد. علاوه بر درد فیزیکی، زوجها ممکن است بر اثر این بیماری صمیمیت را در روابط خود از دست دهند. عمدتا پزشک شما درمان مناسب را بر اساس علائم شما توصیه کرده و علت اصلی درد شما را مشخص میکند. بهعلاوه شکل درد میتواند برای اشخاص متفاوت باشد. مثلا برخی از افراد درد را فقط در هنگام دخول جنسی تجربه میکنند درحالیکه برخی دیگر، حتی هنگام گذاشتن تامپون هم دچار درد میشوند. بهعلاوه درد میتواند به صورت سوزشی یا حتی ضربانی بعد از اتمام رابطه جنسی هم باشد.
چه کسانی بیشتر به دیسپارونی مبتلا هستند؟
سوزش و درد موقع نزدیکی در زنان شایعتر است. درد، اغلب به دلیل عوامل فیزیکی یا شرایط پزشکی است، اما میتواند به دلایل روانی نیز باشد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که 10 تا 20 درصد از افراد ممکن است در مقطعی از زندگی خود درگیر این بیماری شوند. اما مهمترین علت دیسپارونی چیست و چه چیزی منجر به ایجاد درد میشود؟
علت دیسپارونی
علل دیسپارونی متفاوت است و شامل عوامل فیزیکی، روانی یا هر دو میشود. عوامل فیزیکی شامل درد در هنگام دخول و درد عمیق میشود. درد در هنگام دخول با طیفی از عوامل مرتبط شامل روانکاری ناکافی واژن، آسیب، ضربه یا تحریک به ناحیه تناسلی و همچنین التهاب، عفونت یا مشکل پوستی، واژینیسموس و در نهایت عارضه مادرزادی ایجاد میشود. از طرفی درد عمیق، زمانی اتفاق میافتد که دخول عمیق رخ دهد.
بیماریها و عارضههای خاص یا جراحی و درمانهای پزشکی، میتواند علت بروز درد عمیق باشد. در کنار علتهای فیزیکی دیسپارونی عوامل عاطفی هم در بروز این عارضه موثر هستند. مسائل روانشناختی، استرس و همچنین سابقه آزار جنسی میتواند جزء علتهای دیسپارونی باشد.
دلایل دیسپارونی
همانطور که در بالا توضیح دادیم، علل دیسپارونی شامل عوامل فیزیکی، روانی یا هر دو میشود. بهطور مثال اگر دلیل دیسپارونی روانکاری ناکافی واژن باشد، به این معنی است که یا عشقبازی به اندازه کافی نبوده است یا هورمون استروژن به دلایل متفاوتی مانند یائسگی، بودن در دوران پساز زایمان یا شیردهی به اندازهای که باید ترشح نمیشود. بهعلاوه برخی داروها هم بر میزان میل جنسی موثر هستند. مثلا داروهای ضد افسردگی، داروهای فشارخون بالا، انواع آرامبخش، آنتیهیستامینها و برخی از قرصهای ضد بارداری منجر به کاهش سطح استروژن، در نتیجه کاهش روانکاری و دیسپارونی میشوند.
اگر به دلایلی مانند تصادف، جراحی لگن، زایمان یا ختنه زنان که در برخی از نقاط جهان رایج است، بریدگی در این ناحیه اتفاق بیفتد، میتواند منجر به دیسپارونی شود. ازجمله دیگر دلایل دیسپارونی، میتواند مشکلات ناشی از التهاب، عفونت یا مشکل پوستی باشند. بهطور مثال اگزما یا بقیه مشکلات پوستی میتواند دلیل این مشکل باشد.
دلایل دیسپارونی یا دخول دردناک میتوانند ناشی از عارضه مادرزادی یا شکل نگرفتن واژن هم باشند. همانطور که در بالا هم ذکر کردیم، درد عمیق ممکن است بر اثر دخول عمیق رخ دهد که میتواند بر اثر دلایلی مانند بیماریهایی مثل اندومتریوز، بیماری التهابی لگن، افتادگی رحم یا حتی اختلالاتی مانند همروئید ایجاد شود.
از دیگر دلایل دیسپارونی بروز عوامل عاطفی مانند اضطراب، افسردگی، نگرانی در مورد ظاهر، ترس از رابطه، استرس یا حتی سابقه آزار جنسی هستند. هر کدام از دلایل میتوانند با منقبضکردن ماهیچههای کف لگن، باعث درد در هنگام رابطهی جنسی شوند.
درمان دیسپارونی
پزشک معالج، اصولا با توجه به علت درد، درمان متفاوتی را برای شما انتخاب میکند؛ اما بهطور کلی درمان دیسپارونی را میتوان شامل دو دسته در نظر گرفت که هر کدام را در ادامه دقیقتر توضیح خواهیم داد:
- درمانهای دارویی دیسپارونی
- درمانهای غیر دارویی دیسپارونی
درمان های دارویی دیسپارونی
درمانهای دارویی دیسپارونی، عمدتا زمانی توسط پزشک معالج انتخاب میشود که عفونت یا عارضهی پزشکی دلیل دیسپارونی باشد. بهطور مثال برای دلیل دیسپارونی روانکاری واژن ناکافی، داروهایی همچون اوسپمیفن که مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار گرفته است تجویز میشود. یکی دیگر از داروهایی که برای تسکین رابطهی جنسی دردناک توسط پزشک برای بیمار در نظر گرفته میشود، کپسول داخل واژنی پراستون است.
درمان های غیر دارویی دیسپارونی
همانطور که گفتیم درمان دیسپارونی شامل درمانهای غیر دارویی نیز میشود که شامل حساسیتزدایی یا مشاوره با درمانگر جنسی میشود. بهطور مثال تمرینات آرامسازی واژن میتواند به خانم مبتلا به دیسپارونی کمک کند تا درد را کاهش دهد. یکی از درمانهای رایج دیسپارونی بیشتر برای زمانی کاربرد دارد که شما در دوره بعد از درمان دیسپارونی هستید و به دلیل این بیماری و درد ناشی از آن برقراری مجدد رابطه جنسی برای شما مشکل است. در این صورت برای بازگرداندن صمیمت سابق شاید نیاز به مشاوره با یک درمانگر جنسی داشته باشید. مشاور شما میتواند با درمان شناختی رفتاری، الگوهای فکری منفی شما را تغییر داده و رفتارهای شما در جهت بهبود شرایط تغییر کند.
بهعلاوه تغییرات در سبک زندگی هم یکی دیگر از درمانهای غیر دارویی دیسپارونی محسوب میشود. تغییر در پوزیشنهای جنسی، صحبت با همسرتان، عجلهنکردن در رابطهی جنسی همچنین استفاده از انواع روانکنندهها میتواند در بهبود شرایط کمککننده باشد.
فرق دیسپارونی و واژینیسموس
فرق بین دیسپارونی و واژینیسموس وابسته به نوع و مبدا درد است. دیسپارونی، اصطلاحی گسترده است که به درد ناشی از روابط جنسی اشاره دارد و بهطور معمول به احساس درد در لایههای بافت خارجی و مخاطی واژن اشاره دارد. از سوی دیگر، واژینیسموس به انقباض و گرفتگی عضلات کانال واژن توسط اعصاب محلی مربوط است. این واکنش عضلات ممکن است روابط جنسی را غیرممکن یا دردناک کند، که به عنوان یکی از علل دیسپارونی نیز شناخته میشود و راه های درمان واژینیسموس هم برای درمان این عارضه وجود دارند.
سخن پایانی
دیسپارونی، یکی از بیماریهایی است که میتواند در زنان اتفاق بیفتد و بهواسطهی آن زندگی خصوصی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. انواع علت دیسپارونی در زنان متفاوت است و پزشک معالج عمدتا برحسب علت دیسپارونی نوع درمان را مشخص میکند. همانطور که اشاره کردیم درد هنگام رابطه جنسی مهمترین نشانهی دیسپارونی است، البته این درد به شکلهای متفاوتی ظاهر میشود. پزشک عمدتا با روشهای تشخیصی خاص خود، علت دیسپارونی را تشخیص داده و راه درمان خاص خود را انتخاب میکند.
دیدگاهتان را بنویسید