55 درصد از زنان مبتلا به سرطان تخمدان، فقط می‌توانند تا 5 سال زنده بمانند!
همین گزاره‌ی بالا به اندازه‌ی کافی دلیل محکمی برای شناخت بیماری‌ای که پنجمین دلیل مرگ‌و‌میر بین زنان محسوب میشود به شما خواهد داد اگر به سلامت خود اهمیت می‌دهید؛ اما ما در مورد چه بیماری صحبت می‌کنیم؟ سرطان تخمدان! سرطان تخمدان چیست و چه علائمی دارد؟
سرطان تخمدان، بیماری خاموشی است که عمدتا مبتلایان به آن بعد از پیشرفت بیماری متوجه علائم می‌شوند، به قول ضرب‌المثلی زمانی که آب از سر گذشته است! اما شمایی که در حال خواندن این مقاله هستید، اگر در مورد این بیماری آگاهی کافی داشته باشید، جزء این دسته نخواهید بود!
در این مطلب ابتدا سرطان تخمدان را تعریف کرده و سپس انواع، علائم و سایر موارد مورد نیاز را در مورد این بیماری بررسی خواهیم کرد. آگاهی کلید پیشگیری است و شما بعد از خواندن این مقاله اولین قدم در پیشگیری از این بیماری را محکم برخواهید داشت.
بیماری سرطان تخمدان چیست؟
پیش‌از این‌که به سوال سرطان تخمدان چیست و چه علائمی دارد، پاسخ دهیم ابتدا باید بدانید تخمدان چیست؟ تخمدان‌ها در واقع دو غده تولید مثل در دستگاه تولید مثل زنان هستند. این دو غده‌ی لوبیامانند، در دو طرف رحم قرار دارند و تخمک مورد نیاز برای تولید مثل را تولید می‌کنند. به‌علاوه تولید هورمون‌های زنانه‌ی استروژن و پروژسترون نیز جزء وظایف این دو غده کوچک است. اما وقتی صحبت از سرطان میشود، در واقع به معنی این است که سلول‌های غیر طبیعی در هر ناحیه شروع به رشد بیش‌ازحد می‌کنند. در سرطان تخمدان هم همین اتفاق می‌افتد، یعنی سلول‌ها به‌صورت بی‌رویه شروع به رشد می‌کنند.
این بیماری معمولا به صورت خاموش جلو می‌رود تا جایی که انقدر پیشرفت کند که به لگن و شکم بیمار برسد. تشخیص به موقع در سرطان تخمدان توسط پزشک متخصص زنان و زایمان یا فلوشیپ انکولوژی زنان به عنوان یکی از انواع تخصص های زیرمجموعه زنان و زایمان به درمان آن بسیار کمک می‌کند. حالا که با تعریف سرطان تخمدان آشنا شده‌اید، بهتر است انواع آن را نیز بشناسید.
انواع سرطان تخمدان چیست؟
حالا که پاسخ قسمت اول سوال سرطان تخمدان چیست و چه علائمی دارد را گرفتید وقت آن است که پیش‌از بررسی علائم، ابتدا انواع سرطان های تخمدان را بررسی کنیم. جالب است بدانید که سرطان تخمدان انواع بسیار گوناگونی دارد و تا به امروز، حدود 30 نوع از این بیماری تشخیص داده شده است ولی سه نوع آن رایج‌تر از بقیه انواع هستند.
تقسیم‌بندی این سه نوع براساس سه سلولی است که در تخمدان وجود داشته و هر کدام از آن‌ها می‌تواند درگیر سرطان شود. سه نوع از انواع سرطان های تخمدان جزء رایج‌ترین انواع هستند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
تومور اپیتلیال: رایج‌ترین نوع سرطان تخمدان که تقریبا 90 درصد بیماران را مبتلا می‌کند، همین نوع است. این نوع از تومور به صورت تهاجمی سلول‌های پوشاننده سطح خارجی را درگیر می‌کند. آن‌ها معمولا ابتدا به اندام‌های لگن و شکم و سپس به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد. تقریبا بیماری 70 درصد از زنان مبتلا به این نوع سرطان تخمدان، در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شوند.
- تومور سلول زایا: این نوع از تومور از تخمک‌ها یعنی سلول‌های تولید مثلی شروع میشود و اغلب خوش‌خیم است. این تومورها کمتر از 2 درصد از کل انواع سرطان های تخمدان را تشکیل می‌دهند. 90درصد از بیماران مبتلا به تومورهای سلول زایا پنج سال پس‌از تشخیص همچنان به زندگی خود ادامه می‌دهند. به‌علاوه نوجوانان و زنان 20 ساله بیشتر در معرض ابتلا به این نوع سرطان تخمدان هستند.
- تومورهای استرومایی: این تومورها حدود 1درصد از تمام انواع سرطان های تخمدان را تشکیل می‌دهند. آن‌ها در بافت‌هایی ایجاد می‌شوند که از تخمدان‌ها حمایت می‌کنند. این نوع سرطان اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده شده یکی از شایع‌ترین علائم آن خونریزی واژینال است.
سرطان تخمدان چه علائمی دارد؟
حالا در این قسمت وقت آن است که به قسمت دوم سوال سرطان تخمدان چیست و چه علائمی دارد پاسخ دهیم. همان‌طور که در بالا هم توضیح دادیم، سرطان تخمدان به ویژه در ابتدا علائم آشکاری ندارد و اگر هم علائمی داشته باشد، می‌تواند با علائم سایر بیماری‌ها مانند سندرم پیش‌از قاعدگی یا PMS، سندرم روده تحریک‌پذیر یا حتی مشکلات مثانه اشتباه گرفته شود. به‌علاوه این علائم در یک دوره عود کرده و سپس از بین می‌روند و دوباره ممکن است شدت بگیرند.
پیش‌از این‌که به ادامه بررسی علائم بپردازیم باید بگوییم که با این‌که برخی از علائم سرطان تخمدان با سرطان رحم یکسان است بااین‌حال پاسخ سرطان رحم چگونه ایجاد میشود با دلایل ایجاد سرطان تخمدان تفاوت بسیاری دارد. حالا بهتر است با وجود تشخیص دشوار این علائم آن‌ها را دقیق‌تر بررسی کنیم. این علائم عبارتند از:
- درد یا فشار در لگن
- خونریزی واژینال ناگهانی و بدون دلیل
- درد در شکم یا کمر
- احساس نفخ
- احساس سیری هنگام تند غذاخوردن
- مواردی مانند تکرر ادرار یا یبوست
علائمی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، عمدتا در مراحل اولیه این بیماری ظاهر می‌شوند؛ ولی با پیشرفت بیماری این علائم هم تغییر می‌کنند. ضمنا باید خاطرنشان کنیم که اگر علائمی که در بالا به آن‌ها اشاره شد را بیش‌از دو هفته داشتید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. مثلا خونریزی غیر طبیعی زنان ممکن است علامت بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان تخمدان باشد و باید پیگیری شود. شما با مراجعه به پزشک متخصص زنان علاوه‌بر این‌که تشخیص می‌دهید چرا این علامت را دارید، می‌توانید اقدام به درمان درمان خونریزی غیر طبیعی زنان کنید.
کم‌کردن وزن، احساس تنگی نفس، احساس خستگی، احساس حالت تهوع و سوءهاضمه و ازدست‌دادن اشتها ازجمله علائمی هستند که در صورت پیشرفت بیماری در فرد مبتلا ظاهر میشود. به‌علاوه در بروز این علائم تفاوتی بین دختران بدون رابطه‌ی جنسی و زنان دارای رابطه‌ی جنسی وجود ندارد.
چه چیزی باعث سرطان تخمدان میشود؟
دانشمندان و پزشکان هنوز نتوانستند علل قطعی برای ایجاد این بیماری پیدا کنند، بااین‌حال طبق تحقیقات در سال‌های اخیر بعضی از ریسک فاکتورها وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلا به این نوع از سرطان را افزایش دهند. این ریسک فاکتورها را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
سابقه خانوادگی
یکی از عوامل موثر بر ابتلا به سرطان تخمدان، داشتن سابقه خانوادگی است. داشتن سابقه سرطان تخمدان یا سینه در هر یک از خویشاوندان نزدیک، می‌تواند احتمال ابتلای فرد را به سرطان تخمدان افزایش دهد. انجام غربالگری ژنتیکی برای این‌که جهش در ژن BRCA را تشخیص دهد، می‌تواند میزان احتمال ابتلا به این بیماری را تعیین کند.
سن
افزایش سن یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به افزایش ابتلا به سرطان تخمدان شود. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان بالای 63 سال 50 درصد بیشتر از سایر زنان ممکن است به سرطان تخمدان مبتلا شوند.
تاریخچه باروری
جالب است بدانید هر قدر تعداد زایمان زنان بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان تخمدان کمتر است. به‌علاوه شیردهی نیز ممکن است این خطر را کاهش دهد. به همین ترتیب زنانی که اصلا بارداری را تجربه نکرده‌اند، احتمال ابتلایشان به این بیماری بیشتر از سایرین است.
سرطان پستان
کسانی که به سرطان سینه مبتلا شده‌اند، احتمالا به سبب تغییر در ژن BRCA بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تخمدان هستند. به همین دلیل ممکن است با تشخیص پزشک لازم باشد تخمدان برداشته شود.
هورمون درمانی
هورمون درمانی هم یکی از مواردی است که تاثیر زیادی روی ابتلای فرد به سرطان تخمدان دارد. البته تحقیقات نشان داده است که ممکن است احتمال ابتلا با توقف هورمون درمانی کاهش یابد.
چاقی
چاقی عامل بسیاری از بیماری‌ها از جمله دیابت یا بیماری‌های قلبی است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که چاقی حتی احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را نیز افزایش می‌دهد. کسانی که BMI بالاتر از 30 دارند، بیشتر مستعد ابتلا به سرطان تخمدان هستند.
سابقه جراحی رحم
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار روی احتمال ابتلای سرطان تخمدان، انجام عمل هیسترکتومی یا برداشتن رحم است. برداشتن رحم تا حدود یک سوم می‌تواند خطر ابتلا را اقزایش دهد.
در کنار عواملی که در بالا گفتیم برخی از مسائل دیگر نیز وجود دارند. به‌طور مثال آزمایش‌ها میزان بالای ویروس HPV را در افراد مبتلا به سرطان تخمدان تشخیص داده‌اند که ممکن است نشان از ارتباط بین این دو باشد.
عوامل دیگری مانند سطح بالای هورمون‌های مردانه، رژیم غذایی و پودر تالک نیز می‌توانند در ابتلای افراد به سرطان تخمدان موثر باشند.
آیا تنبلی تخمدان باعث ایجاد سرطان تخمدان میشود؟
یکی از سوالات متداولی که ذهن بسیاری از افراد را درگیر کرده است، رابطه‌ی بین تنبلی تخمدان و سرطان تخمدان است. آیا ابتلا به تنبلی تخمدان احتمال بروز سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد؟
نمی‌توان هنوز در مورد ارتباط بین سرطان تخمدان و تنبلی تخمدان ارتباط قطعی را پیدا کرد؛ بااین‌حال برخی تحقیقات نشان داده است که تنبلی تخمدان احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را تا دو برابر افزایش می‌دهد. درواقع تنبلی تخمدان باعث افزایش هورمون‌های مردانه میشود و همین امر همان‌طور که در بالا توضیح داده شد، منجر به افزایش احتمال ابتلای فرد به سرطان تخمدان خواهد شد.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم پس‌از توضیح کوتاهی در مورد چیستی سرطان تخمدان، انواع رایج آن را بررسی کرده و سپس به علائم آن اشاره کنیم. یکی از مشکلاتی که تشخیص و در وهله‌ی بعدی درمان این بیماری را دشوارتر از پیش می‌کند، خاموش‌بودن آن به ویژه در مراحل ابتدایی است. پس شناخت ریسک فاکتورها در این‌که آیا احتمال ابتلای شما هم بالا هست یا خیر بسیار موثر خواهد بود. لذا در انتهای مقاله سعی کردیم تا ریسک فاکتورها را هم بررسی نموده تا مطلب خود را کامل کنیم.
جدی‌گرفتن علائم و چکاپ منظم پیش پزشک متخصص زنان می‌تواند تا حدود زیادی منجر به تشخیص به موقع و درمان این بیماری شود پس مراجعه منظم به پزشک زنان را جدی بگیرید.
سوالات متداول
در ادامه به پاسخ سوالات پیرامون این مطلب خواهیم پرداخت:
آیا سرطان تخمدان ارثی است؟
ژنتیک می‌تواند روی ابتلا به سرطان تخمدان موثر باشد.
سرطان تخمدان چقدر خطرناک است؟
سرطان تخمدان پنجمین بیماری کشنده زنان است که به ویژه به دلیل تشخیص دشوار می‌تواند خطرناک‌تر باشد.
از کجا بفهمیم سرطان تخمدان داریم؟
در صورت داشتن علائمی مانند نفخ، درد در شکم یا لگن، تکرر ادرار و همچنین احساس سیری از جمله مهم‌ترین علائمی است که نیاز به پیگیری دارد.
دیدگاهتان را بنویسید